Pseudevernia furfuracea’da kobalt toksisitesine yanıt; alım, fotosentetik kuantum verimi, membran bütünlüğü ve deoksiribonükleik asit fragmantasyonu

Gürkan Yiğittürk1, Dilek Ünal-Özakça2, Türker Çavuşoğlu1,3, Kubilay Doğan Kılıç1, Yiğit Uyanıkgil1,3, Atakan Sukatar4

1Department of Histology and Embryology, Medical Faculty of Ege University, İzmir, Turkey
2Department of Molecular Biology and Genetics, Bilecik Seyh Edebali University, Faculty of Science and Art, Bilecik, Turkey
3Ege University, Cord blood, Cell-Tissue Research and Application Center, İzmir, Turkey
4Department of Biology, Ege University, Faculty of Applied Science, İzmir, Turkey

Anahtar Kelimeler: Kobalt; deoksiribonükleik asit fragmantasyonu; liken; oksidatif stres; Pseudevernia furfuracea; TUNEL.

Özet

Amaç: Bu çalışmada fotosistem II fotosentetik kuantum verimi, membran bütünlüğü ve deoksiribonükleik asit (DNA) fragmantasyonu formasyonu üzerinde kobaltın (Co) toksik potansiyeli incelendi.
Gereç ve yöntemler: Oligonükleozomal DNA fragmantasyonu terminal deoksinükleotidil transferaz dUTP çentik uç işaretleme (TUNEL) testi ile tespit edildi. Lipid peroksidasyonu malondialdehit analizi ile belirlendi.
Bulgular: Bir, üç ve 24 saat boyunca farklı Co konsantrasyonlarına (NO3)2 (5, 15 ve 30 mM) maruziyetten sonra Pseudevernia furfuracea’da Fv/Fm oranı azaldı. Co2+-tedavisi likende Co birikimine yol açtı, hidrojen peroksit üretimi ciddi oksidatif stres başlattı, membran bütünlüğüne zarar verdi ve malondialdehit ile ölçüldüğü üzere lipid peroksidasyonu oluşturdu. On beş mM ve 30 mM Co (NO3)2 ile tedavi edilen örneklerin hücre ölümü yüzdesi 5 mM ile tedavi edilen gruptan daha yüksek idi.
Sonuç: Bildiğimiz kadarıyla, bu çalışma Pseudevernia furfuracea’nın fikobiont katmanında in situ yüksek oranda DNA fragmantasyonu tespit ederken mikobiont katmanda daha düşük oranda TUNEL pozitif hücre olduğunu gösteren ilk çalışmadır. Kobalt maruziyetinin Pseudevernia furfuracea’da oksidatif stres ve DNA fragmantasyonunun eşlik ettiği bozulmuş fotosenteze yol açtığı sonucuna varıldı; tüm bu etkiler konsantrasyona bağımlı idi.