Nörodejeneratif hastalıklarda mahşerin 4 atlısı Alzheimer, Parkinson, Huntington ve amiyotrofik lateral skleroz: Klinik tanımlama ve deneysel modeller

Canberk Tomruk; Cansın Şirin; Aylin Buhur; Kubilay Doğan Kılıç; Emel Öykü Çetin; Oytun Erbaş Yiğit Uyanıkgil1

doi:10.5606/fng.btd.2018.006

Canberk Tomruk¹, Cansın Şirin¹, Aylin Buhur¹, Kubilay Doğan Kılıç¹, Emel Öykü Çetin², Oytun Erbaş³ Yiğit Uyanıkgil¹

¹Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
²Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyofarmasotik Farmakokinetik Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
³İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye

Anahtar Kelimeler: Deneysel modeller; nörodejenerasyon; nörodejeneratif hastalıklar.

Özet

Dünyada ve ülkemizde yaşam süresinin artışı ile birlikte yaşlı nüfus beraberinde farklı sorunlar da getirmektedir. Bu uzun yaşam süresi boyunca oluşan sinir hücrelerinin harabiyeti ve sonucunda ortaya çıkan klinik tablolar “nörodejeneratif hastalıklar” denilen hastalık grubunu oluşturmaktadır. Bazı nörodejeneratif hastalıklar ise yaşlanmadan çok genetik faktörlerle ilişkilidir. Bu hastalıkların oluşum mekanizmalarının ortaya konması ve yeni tedavilerin geliştirilmesi ancak bu hastalıkları deney hayvanlarında çalışmayı mümkün kılacak deneysel modellerin oluşturulmasıyla mümkündür. Bu derlemede, nörodejeneratif hastalıkların kliniği ve deneysel modellemesinde kullanılan farmakolojik/transgenik yöntemlere değinilecektir.