Fetal alkol sendromunda nöroapoptotik hücre ölüm yolaklarının glutamaterjik ve serotonerjik reseptörlerle olan ilişkisi
Ceyhan Hacıoğlu, Güngör Kanbak
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Fetal alkol sendromu; glutamaterjik reseptörler; nöroapoptoz; nörodejenerasyon; serotonerjik reseptörler.
Özet
Prenatal alkol maruziyetinin neden olduğu nörogelişimsel koşulları ifade etmede geniş yelpazeli bir terim olan fetal alkol spektrum bozuklukları, fetal alkol sendromu (FAS), alkolle ilişkili nörogelişimsel bozukluklar ve alkolle ilişkili doğum kusurlarını da içermektedir. Gelişmekte olan fetüs, teratojenik bir faktör olarak iyi bilinen etanole maruz kalırsa gelişimsel anormallikler sergileyebilir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, nörogelişimsel süreçte glutamaterjik ve serotonerjik reseptörlerin antagonisti olarak etanolün nöroapoptotik sinyal yolakları üzerinden apoptozu tetiklediği ortaya konmuştur. Bu derlemede, FAS’ın N-metil-d-aspartat ve 5-hydroxytryptamine reseptörleri üzerinden nörodejenerasyonun nasıl gerçekleştiği hakkında genel bir perspektif çizerek, bu konuda yapılmış güncel çalışmalara değinilmektedir.